Una curiosità: Quando era doperado el Talian nela Itàlia

sexta-feira, 24 de novembro de 2017

El testo soto ze stato scrito per Willie Franceschini un véneto de Istrana-IT perquesto che non gavemo fato la tradussion per talian. El ze scrito nel véneto. Però el spiega una cosa che credo che la maioransa non sà. La difarensa fra Talian e Véneto nel nord'Itàlia. Si, se tu stesso a mi pensea che TALIAN lera el nome dela léngoa de imigrassin taliana del Brasil e solche qua el gavea questa nomenclatura tu sei sbalià. Ndemo con el testo:

Willie Franceschini

Col vostro permesso, vorie dir do parole sul termine "Talian". Par i me genitori, e oncora de pì pa' i me noni la parola "Talian" vo'eva dir quel modo de parlar el veneto che se doparava in tutti i casi inportanti, solenni, o co i foresti par far be'a figura. Insoma, esisteva do' modi de parlar la nostra lengua veneta: uno spontaneo, svelto e pien de parole tronche o antighe, o pronuncie antighe (come el "th - θ" par esenpio, o "l'é" al posto de "ze - xe");
chealtro modo el jera el "Talian". El Talian el jera modelà sul stanpo del linguaggio de la aristocrassìa venessiana, e tute le persone al servissio del Stato lo imitava.
In altre parole in veneto esisteva una lengua parlata "pubblica" e una lengua parlata "privata";
Grosso modo la lengua pubblica, el Talian appunto, la ricalcava la lengua de Venessia, e la jera unica in tuti i territori veneti, da Bergamo a Udine a la region de l'Istria a Corfù e quasi tute le isole adriatiche fin a Creta e Cipro.
El veneto familiar, invesse, pur restando conprensibile a tuti el canbiava e el canbia da paese a paese e qualche volta quei de un paeseto catava ridicolo quel de chealtro.

De fati quando che uno no'l se spiegava pu'ito, chealtri ghe diseva un po' sul serio, un po' ridendo: "Ma parla par Talian, po!"

I abitanti de la metropoli, Venessia, fin no tanto tenpo indrio, a tuti i altri veneti i ghe ciamava "canpagnoli" come dir che i jera non tanto a la moda o non tanto svejài fora.

Me capita tante volte de vardar i post nel vostro sito. Gnanca ve digo de 'a gran belessa de i raconti che vedo scriti intorno a'e storie de chi che ga passà 'a so' infansia in canpagna.
Vedo che in Brasil no se parla de "canpagna" ma de "colonia". Sarà utile, mi credo, far saver che al dì de un quo in Italia quando che se pronuncia la parola "colonia" 'a prima roba che vien in mente ze un gran casermon o al mar o in montagna dove che na volta se mandava, in tenpo de istà, i tosatei a ciapar 'e arie bone. Le fameje 'e pagava un picolo contributo e el Stato 'l pagava el resto.

Tuto questo par dir che el Talian no 'l ze solamente che na lengua de la canpagna o solamente comica: la ze parfeta par tute le sfumature espresive necesarie.

Tradução

Com vossa permissão, quero dizer algumas palavras sobre o termo"Talian". Para meus pais, e ainda mais para meus avós a palavra "Talian" queria dizer o modo de falar vêneto que se usava em todos os casos importantes, solenes, ou com os estrangeiros para transmitir boa impressão. Enfim,  existiam duas maneiras de falar nossa língua vêneta: um espontâneo, rápido e cheio de palavras grossas e antigas, ou pronúncias antigas (como o "th - θ (letra grega Theta)" por exemplo, ou "l'é" ao invés de "ze - xe");
e o outro modo de falar era o"Talian". O Talian era feito sobre a estampa da linguagem da aristocracia vêneta, e todas as pessoas a serviço o seguiam.
Em outras palavras no vêneto existia uma língua falada"pública" e uma língua falada "privada";
Modo tosco era a língua pública, o Talian apenas, traçava a língua de Veneza, e era única em todos os territórios vênetos, de Bergamo a Udine a a regiãode Istria a Corfù e quase todas as ilhas adriáticas até Creta e Chipre.
O vêneto familiar, ao invés, permanecendo compreensível  a todos mudava e muda de lugar para lugar e muitas vezes alguém de algum lugar achava ridículo o falar do outro lugar.

De fato quando alguém não se expressava bem, alguém falava meio sério, meio brincando: "Mas fala Talian cara!"

Os habitantes das metrópoles, Veneza, até pouco tempo atrás, aos demais vênetos chamavam "caipiras" para dizer que eles não estavam na moda.

Encontro tantas vezes olhando as publicações deste site. Nem, me fale, as maravilhas de histórias que vejo escritas sobre quem viveu a infância na roça.
Vejo no Brasil não se usa a palavra "campanha" mas sim "colônia". Será útil, acredito, saiba que nos dias de hoje na Itália quando se fala "colonia" 'a primeira coisa que vem em mente é um alojamento de soldados ou no mar ou na montanha onde uma vez se mandava, no verão, as crianças para pegar bons ares. As famílias pagavam uma pequena taxa e o estado pagava o resto.

Tudo isso para dizer que o Talian não é somente uma língua de caipiras ou somente engraçada: Ela é perfeita para todas as diferenças expressivas necessárias.

2 comentários:

  1. Qualche correzioni: "existiaM duas maneiras"; "ao invés" = "ao contrário"; "mEio sério"; "abitantes" = "habitantes"; "a cerca de quem" = "acerca..."; "'a primEIRa coisa" ;-) Congratulazioni!

    ResponderExcluir
  2. Muito obrigado Cirilo. Realmente tinha vários erros. Algumas "letras comidas" mas já corrigi. Abraço

    ResponderExcluir

Gostou?Comente aqui e se possível inscreva-se.

Topo