Par ascoltar el àudio, clica soto:
![]() |
| Imagem Jaciano Eccher - IA |
CAMPO DEI BÙLGHERI - Ademar Lizot
Autor: Ademar Lizot
Revision: Loremi Loregian-Penkal e Juvenal Dal Castel
Coi òcii persi ntel orisonte, come se i fusse drio veder qualche fantasma, qualche imàgine del passà, el mio nono Umberto Lizot el contea de quando, ntel remoto ano de 1882, oriundi dela Provìnsia de Belluno, Nordeste dela Itália, coi so genitori e fradeleti, i ze rivadi al Brasil. Al disbarcar ntela Provìnsia de San Piero del Rio Grande do Sul, Giosuè, el suo pupà, el ga parlà cossì:
— San Piero, te domando el permesso par disbarcar, semo vegnesti de distante, se laorea sol par el magnar e, ancora cossì, tochea passar fame.
Alora, dopo de na stimana ntela capital dela provìnsia, insieme coi altri imigranti véneti, una barca a vapor la li ga menadi fin al porto Guimarães, tacà su ala riva del Rio Caí, ndove i condotieri, al s-ciarir de un giorno piovoso, un tìpico giorno de inverno, el li ga condusidi al so destin final, 90 chilòmetri distante de lì.
Nte quel remoto tempo, strade veramente no ghen era mia e la màrcia a pié, passando traverso del mato fisso, la ze stata fata par un trodo verto dal pòpolo originàrio che, se anca pien de spini e bisse velenose, romai ancora i podea passar a pié o a caval. Parea fin che i pestea par sora del filon dela schena de una bèstia selvàdega, ma, ancora cossì, i ndea adrio del condotier col so gonfalon, sempre infrontando quel furioso vento, che lori, se anca i zera de un paese che, ntel inverno, una densa lama de neve la querzea i campi, i boschi e i querti dele case, no i gavea mai sentisto un vento bruto cossita.
I gaussi dela provìnsia i ghe ciamea de Minuano, che, originà dele giassare del Sul pi fondo dela Mèrica, dela altessa dela montagneria dei Andi, el vien zo furioso, al punto de far la piova cambiar de diression.
Par infrontar quela scùria, i caminea meso ingobadi, i omi coi mostàcii moii e la ala dei capei sbassada, al punto de squasi no mostrar mia la fàcia. Su par le spale, i portea pesante valise e, se anca i gavesse le grosse robe de lana, i sentia la schena ingiassarse e i dei indurirse del fredo.
Le done, anca lore, cole robe de lana, le serchea de tegner via del fredo i so fioleti, con mante in volta del col e barete de lana in testa, come se quele robe le podesse sofegar la tosse e riguardarli del vento ingelà, che el ghe ndea rento dele pieghe dele robe, ingiassando récie, naso e man de quei sensa guanti.
Giosuè el zera ntela pienitù dela so forsa fìsica, parché anca el gavea imparà a soraviver al rampegar su par i monti alpini e questa speriensa la ghe ga dato la sapiensa par guidar la so fameia. Insieme dela sposa Doménica Debastiani, el serchea de proteger i fioi: Rosa Maria, con due ani de età, la zera intorciada nte na querta de lana; Umberto con 8 ani e Amadeo con 6, cole giachetine e barete sbassade, squasi fin ntei òcii.
Dopo de squasi due stimane, i ze rivadi al Campo dei Bùlgheri, atoal sità de Caxias do Sul, ndove, nte un grando baracon, sensa gnanca una comodità e privassità, i ze stati acoliesti. Dopo de un per de giorni, i ga fato la verificassion dei documenti e i ze stati incaminadi al toco de tera determinà: loto Dódese dela Traversa Aliansa dela Nona Lègoa, che ai di de ancoi ze la località de San Giàcomo, visigna al Rio Tega, ndove, darente la strada, i ga alsà su na casetina querta de paia.
Ntei primi mesi, ghe vegnea la voia de ritornar al so paese de nàssita, ma conforme i mùscoli, ntel duro laoro, i ghe induria, ntela so testa, la imàgine dela vècia Itàlia, a pian, la se stusea, smarida ntela nébia del tempo. E, quando i se ga costumai al paese che el li gavea acoiesti, come i zera paroni de un prodigioso toco de tera, cola sicuressa de mai pi patir la fame, ntel fin, i catea de esser vinsedori.
Era com o olhar perdido no horizonte, como se estivesse vendo algum fantasma, alguma imagem do passado, que meu avô Umberto Lizot contava de quando, no ano de 1882, oriundos da Província de Belluno, nordeste da Itália, junto aos pais e irmãos, chegou ao Brasil e que, ao desembarcarem na Província de São Pedro, do Rio Grande do Sul, Giosué, seu pai, assim falou:
— São Pedro, venho de longe, peço licença para desembarcar. Do lugar de onde eu venho, não podia mais aguentar, trabalhava pela boia e quase fome tinha que passar.
Então, depois de uma semana, no porto da capital do estado, junto a outros imigrantes, uma barca a vapor os levou até o porto ‘Guimarães’, nas barrancas do rio Cai, onde os condutores iriam conduzi-los por 90 km, até a região serrana.
Naquele tempo, estrada não existia e a marcha foi através da densa mata atlântica, por uma picada aberta pelos indígenas que, embora cheia de obstáculos, espinhos e cobras venenosas, ainda podia-se passar a pé ou a cavalo. Até parecia que caminhavam sobre as costas de um animal feroz, mas ainda assim seguiam o condutor com sua bandeira de sinalização e sempre enfrentando o gelado vento, que eles, embora vindos de um país onde no inverno uma densa camada de neve cobre campos, bosques e telhado de casas, jamais haviam sentido outro tão furioso. Os gaúchos da Província o chamam de ‘Minuano’, originário da Patagônia, que das alturas da Cordilheira dos Andes desce furioso, ao ponto de mudar a direção da chuva. Para enfrentar aqueles açoites, caminham meio inclinados, os homens com os bigodes molhados e aba do chapéu abaixada, ao ponto de não mostrar a cara. Nos ombros levam pesadas cargas e, apesar das grossas roupas de lã, sentem as costas gelar e os dedos endurecer.
As mulheres, também elas com roupas de lã, procuravam proteger suas crianças com mantas e toucas, como se aquilo pudesse abafar suas tosses e resguardar do gelado vento que penetra nas dobras das roupas, gelando orelhas, narizes e mãos dos sem luvas.
Giosué estava no auge de sua constituição física, pois, escalando as montanhas alpinas, havia aprendido a sobreviver e isto lhe deu força e coragem para conduzir sua família. Junto da esposa Doménica Debastiani, procurou proteger seus filhinhos: Rosa Maria, ainda de colo, foi envolvida numa manta de lã, Umberto e Amadeo, com seus casacos e toucas abaixadas até os olhos.
Depois de mais de duas semanas, chegaram ao Campo dos Bugres, atual cidade de Caxias do Sul, onde, num grande barracão, sem nenhum conforto e privacidade, foram acomodados. Depois de alguns dias, fizeram a conferência dos documentos e foram encaminhados à terra destinada: lote 12 da travessa aliança da légua IX, atual localidade de San Giácomo, junto ao riacho ‘Tega”, onde ergueram uma pequena casa, coberta de palha.
Nos primeiros messes, sentiam a vontade de retornar ao seu país original, mas conforme os músculos enrijeciam e a mãos, no duro trabalho calejavam, a lembrança da velha Pátria na memória deles ia aos poucos se apagando, diluindo nas brumas do tempo. E, quando se acostumaram ao país que os havia acolhido, coma eram proprietários de um pedaço de terra, com a segurança de jamais voltar a passar fome, finalmente se acharam vencedores.
Revision: Loremi Loregian-Penkal e Juvenal Dal Castel
Coi òcii persi ntel orisonte, come se i fusse drio veder qualche fantasma, qualche imàgine del passà, el mio nono Umberto Lizot el contea de quando, ntel remoto ano de 1882, oriundi dela Provìnsia de Belluno, Nordeste dela Itália, coi so genitori e fradeleti, i ze rivadi al Brasil. Al disbarcar ntela Provìnsia de San Piero del Rio Grande do Sul, Giosuè, el suo pupà, el ga parlà cossì:
— San Piero, te domando el permesso par disbarcar, semo vegnesti de distante, se laorea sol par el magnar e, ancora cossì, tochea passar fame.
Alora, dopo de na stimana ntela capital dela provìnsia, insieme coi altri imigranti véneti, una barca a vapor la li ga menadi fin al porto Guimarães, tacà su ala riva del Rio Caí, ndove i condotieri, al s-ciarir de un giorno piovoso, un tìpico giorno de inverno, el li ga condusidi al so destin final, 90 chilòmetri distante de lì.
Nte quel remoto tempo, strade veramente no ghen era mia e la màrcia a pié, passando traverso del mato fisso, la ze stata fata par un trodo verto dal pòpolo originàrio che, se anca pien de spini e bisse velenose, romai ancora i podea passar a pié o a caval. Parea fin che i pestea par sora del filon dela schena de una bèstia selvàdega, ma, ancora cossì, i ndea adrio del condotier col so gonfalon, sempre infrontando quel furioso vento, che lori, se anca i zera de un paese che, ntel inverno, una densa lama de neve la querzea i campi, i boschi e i querti dele case, no i gavea mai sentisto un vento bruto cossita.
I gaussi dela provìnsia i ghe ciamea de Minuano, che, originà dele giassare del Sul pi fondo dela Mèrica, dela altessa dela montagneria dei Andi, el vien zo furioso, al punto de far la piova cambiar de diression.
Par infrontar quela scùria, i caminea meso ingobadi, i omi coi mostàcii moii e la ala dei capei sbassada, al punto de squasi no mostrar mia la fàcia. Su par le spale, i portea pesante valise e, se anca i gavesse le grosse robe de lana, i sentia la schena ingiassarse e i dei indurirse del fredo.
Le done, anca lore, cole robe de lana, le serchea de tegner via del fredo i so fioleti, con mante in volta del col e barete de lana in testa, come se quele robe le podesse sofegar la tosse e riguardarli del vento ingelà, che el ghe ndea rento dele pieghe dele robe, ingiassando récie, naso e man de quei sensa guanti.
Giosuè el zera ntela pienitù dela so forsa fìsica, parché anca el gavea imparà a soraviver al rampegar su par i monti alpini e questa speriensa la ghe ga dato la sapiensa par guidar la so fameia. Insieme dela sposa Doménica Debastiani, el serchea de proteger i fioi: Rosa Maria, con due ani de età, la zera intorciada nte na querta de lana; Umberto con 8 ani e Amadeo con 6, cole giachetine e barete sbassade, squasi fin ntei òcii.
Dopo de squasi due stimane, i ze rivadi al Campo dei Bùlgheri, atoal sità de Caxias do Sul, ndove, nte un grando baracon, sensa gnanca una comodità e privassità, i ze stati acoliesti. Dopo de un per de giorni, i ga fato la verificassion dei documenti e i ze stati incaminadi al toco de tera determinà: loto Dódese dela Traversa Aliansa dela Nona Lègoa, che ai di de ancoi ze la località de San Giàcomo, visigna al Rio Tega, ndove, darente la strada, i ga alsà su na casetina querta de paia.
Ntei primi mesi, ghe vegnea la voia de ritornar al so paese de nàssita, ma conforme i mùscoli, ntel duro laoro, i ghe induria, ntela so testa, la imàgine dela vècia Itàlia, a pian, la se stusea, smarida ntela nébia del tempo. E, quando i se ga costumai al paese che el li gavea acoiesti, come i zera paroni de un prodigioso toco de tera, cola sicuressa de mai pi patir la fame, ntel fin, i catea de esser vinsedori.
CAMPO DOS BUGRES
Era com o olhar perdido no horizonte, como se estivesse vendo algum fantasma, alguma imagem do passado, que meu avô Umberto Lizot contava de quando, no ano de 1882, oriundos da Província de Belluno, nordeste da Itália, junto aos pais e irmãos, chegou ao Brasil e que, ao desembarcarem na Província de São Pedro, do Rio Grande do Sul, Giosué, seu pai, assim falou:
— São Pedro, venho de longe, peço licença para desembarcar. Do lugar de onde eu venho, não podia mais aguentar, trabalhava pela boia e quase fome tinha que passar.
Então, depois de uma semana, no porto da capital do estado, junto a outros imigrantes, uma barca a vapor os levou até o porto ‘Guimarães’, nas barrancas do rio Cai, onde os condutores iriam conduzi-los por 90 km, até a região serrana.
Naquele tempo, estrada não existia e a marcha foi através da densa mata atlântica, por uma picada aberta pelos indígenas que, embora cheia de obstáculos, espinhos e cobras venenosas, ainda podia-se passar a pé ou a cavalo. Até parecia que caminhavam sobre as costas de um animal feroz, mas ainda assim seguiam o condutor com sua bandeira de sinalização e sempre enfrentando o gelado vento, que eles, embora vindos de um país onde no inverno uma densa camada de neve cobre campos, bosques e telhado de casas, jamais haviam sentido outro tão furioso. Os gaúchos da Província o chamam de ‘Minuano’, originário da Patagônia, que das alturas da Cordilheira dos Andes desce furioso, ao ponto de mudar a direção da chuva. Para enfrentar aqueles açoites, caminham meio inclinados, os homens com os bigodes molhados e aba do chapéu abaixada, ao ponto de não mostrar a cara. Nos ombros levam pesadas cargas e, apesar das grossas roupas de lã, sentem as costas gelar e os dedos endurecer.
As mulheres, também elas com roupas de lã, procuravam proteger suas crianças com mantas e toucas, como se aquilo pudesse abafar suas tosses e resguardar do gelado vento que penetra nas dobras das roupas, gelando orelhas, narizes e mãos dos sem luvas.
Giosué estava no auge de sua constituição física, pois, escalando as montanhas alpinas, havia aprendido a sobreviver e isto lhe deu força e coragem para conduzir sua família. Junto da esposa Doménica Debastiani, procurou proteger seus filhinhos: Rosa Maria, ainda de colo, foi envolvida numa manta de lã, Umberto e Amadeo, com seus casacos e toucas abaixadas até os olhos.
Depois de mais de duas semanas, chegaram ao Campo dos Bugres, atual cidade de Caxias do Sul, onde, num grande barracão, sem nenhum conforto e privacidade, foram acomodados. Depois de alguns dias, fizeram a conferência dos documentos e foram encaminhados à terra destinada: lote 12 da travessa aliança da légua IX, atual localidade de San Giácomo, junto ao riacho ‘Tega”, onde ergueram uma pequena casa, coberta de palha.
Nos primeiros messes, sentiam a vontade de retornar ao seu país original, mas conforme os músculos enrijeciam e a mãos, no duro trabalho calejavam, a lembrança da velha Pátria na memória deles ia aos poucos se apagando, diluindo nas brumas do tempo. E, quando se acostumaram ao país que os havia acolhido, coma eram proprietários de um pedaço de terra, com a segurança de jamais voltar a passar fome, finalmente se acharam vencedores.

Nenhum comentário:
Postar um comentário
Gostou?Comente aqui e se possível inscreva-se.