Site italiano fala sobre o TALIAN e sua história aqui no Brasil

quarta-feira, 30 de novembro de 2016

Fiquei muito feliz em receber um email da Itália com uma matéria especial sobre o TALIAN, se você não entende italiano não se preocupe, eu faço a tradução pra você. Mas deixo aqui o link da postagem original em italiano. Agradecemos ao SPL pela parceria.

  Tradução para português

Brasil, o quinto maior país do mundo, tem uma população de mais de 203 milhões de habitantes. É o único país americano a ter o Português como sua língua oficial, o que, portanto, faz parte da identidade nacional. A versão em Português do Brasil é bastante diferente do da Europa, mas, uma vez que é falado por muito mais pessoas (Sem mencionar a enorme fama devido à sua música e futebol), é também o mais conhecido no mundo.

Ao lado da língua oficial, há muitas línguas locais, falada por povos indígenas antes da chegada dos colonizadores europeus. Estima-se que em 1500 falava-se mais de mil línguas indígenas, a maioria das quais, no entanto, já desapareceram. Isso também aconteceu por causa de inúmeras políticas repressivas por parte do governo brasileiro, que repetidamente tentaram impor o Português como única língua. O ponto culminante desta política ocorreu no momento em que o presidente nacionalista Getúlio Vargas: o famoso "Estado Novo" (1937-1945), no qual ele foi tão longe como a cunhar o conceito de "crime idiomático". A situação começou a melhorar apenas nos anos oitenta, quando a nova Constituição concedidas aos indígenas o direito de aprender a sua língua local na escola. Hoje em dia, portanto, no Brasil ainda existem quase trezentas línguas indígenas: sua vitalidade ainda está em risco, porque a maioria dos índios usa principalmente Português. Em suma, somos confrontados com uma situação semelhante com a dos chamados "dialetos" italianos.

Vênetos no Brasil e outros imigrantes

Como você sabe, a história americana ficou conhecida, especialmente na segunda metade do século XIX, em um fenômeno enorme de imigração. Massas enormes de europeus partiram de suas terras e se estabeleceram no exterior, atraídos por grandes possibilidades econômicas: nos Estados Unidos, Canadá, México, Uruguai, Argentina e, claro, também no Brasil.

Entre os líderes deste êxodo no Brasil foram os alemães, e, como todos sabemos, os italianos. Ao contrário dos Estados Unidos (onde a maioria dos imigrantes foram os do sul), na América Latina o maior núcleo veio do norte da Itália: especialmente Friuli, Trentino, Genova, Lombardia e Veneto.

O que talvez você não saiba, é que todos estes imigrantes não falam italiano, mas sim suas línguas locais, mesmo entre si. Em algumas comunidades de maioria Italiana do Rio Grande do Sul, se formou uma espécie de Koine macro-regional, que teve origem na maior parte das variantes da região vêneto do norte (de Feltre, por exemplo) e Trentino, e foi chamado TALIAN.

Da mesma forma, algumas comunidades de imigrantes alemães formaram seu próprio idioma, principalmente com base na variante alemã da cidade de Hunsrück, e que ainda é conhecido como Hunsrückisch Riograndense.

O Talian: Características e história

Como já mencionado, o TALIAN é essencialmente uma variante do Veneto, com influências provenientes principalmente das províncias de Belluno, Treviso e Trento, embora dependendo da área também pode ter influências de Pádua, Vicenza, ou mesmo Lombardo ou Friuliano - também se acrescenta alguma influência do Português, especialmente em neologismos. o vêneto se espalhou como fundo principal do Koine porque a maioria dos imigrantes italianos no Brasil veio daquela região: em algumas áreas, portanto, também desenvolveu um tipo de trilinguismo, idioma local-talian-Português.

No entanto, nem mesmo o TALIAN teve uma vida fácil. Como o Hunsrückisch e idiomas indígenas, esta língua tem sido severamente perseguida durante os anos quarenta por parte do regime Vargas. Como sempre acontece nestes casos, o trauma para a comunidade dos falantes foi muito forte: como resultado, muitos abandonaram sua língua materna para falar Português, mesmo após o fim do período mais acentuado da perseguição. O resultado é que, hoje em dia, o TALIAN é uma língua particular, falada em família, mas não publicamente. Mais uma vez, notamos uma certa semelhança com o destino de nossas línguas na Itália!

No entanto, ao longo dos últimos trinta anos, as políticas do governo brasileiro mudaram em favor de uma maior abertura ao multilinguismo: embora o Português continua a ser a única língua oficial do País, a nível local pode ser protegido (mesmo com o ensino na escola). Em 2009, o TALIAN foi declarado patrimônio linguístico dos estados do Rio Grande do Sul e Santa Catarina, e em 2014  patrimônio cultural do Brasil. Além disso, é língua co-oficial da cidade de Serafina Corrêa. De acordo com estimativas do governo brasileiro, o TALIAN ainda é falado por meio milhão de pessoas em 133 cidades. Embora a situação geral da língua não está fácil, existem inúmeras atividades culturais em seu favor, nas rádio, nos jornais.

Uma situação paradoxal

Sendo esse o caso, somos confrontados com uma situação bastante singular:

* O Vêneto na Itália é falado por cerca de 6 milhões de pessoas, no Brasil por meio milhão;
* O Vêneto na Itália é uma língua indígena do território, no Brasil, em vez introduziu-se recentemente;
* O Vêneto na Itália foi muitas vezes subordinado à língua nacional, no Brasil era apenas perseguido e reprimido;
* O Vêneto na Itália ainda não é reconhecido e protegido pelo Estado, no Brasil sim.

Sem dúvida, é algo que nos faz refletir.

Fonte; SPL

Chapecoense - La tragedia cha ha comosso tutto il mondo (tragédia comoveu o mundo)

terça-feira, 29 de novembro de 2016

Essa triste notícia que abalou não só o Brasil mas todo o mundo, veja a notícia que saiu inclusive no site de noticias italiano "Calcio Globale" (Futebol global).

"La partita attesa da una vita, la partita che ti fa entrare di diritto nella storia. Questo doveva essere il match che i giocatori della Chapecoense, club brasiliano di Serie A, erano pronti a disputare in quel di Medellin contro l’Atletico Nacional. La finale di Coppa Sudamericana, l’equivalente della nostra Europa League, la prima finale del club brasiliano a livello continentale. Una società salita alla ribalta da pochi anni, una vita vissuta più nelle categorie inferiori che in quelle importanti: certo, nello stato di Santa Catarina la squadra di Chapecò è una realtà e vanta anche 7 titoli ma a livello nazionale ci sono troppe squadre più forti economicamente e storicamente." 

Para seguir vendo essa postagem, clique aqui.

El talian che ga bevesto late de mussa - Storieta de Sadir Delai

Un gran difusor del talian, Sadir Delai, raconta una storieta che ga sucesso con lu, secondo lu ei so genitori ga dato a lu par bever late de mussa ghe diséa che féa ben per la tossega caìna. Ti te ricordi de questa tosse? Alora ascolta questa stòria. El ga racontà per nantri sul programa la Voce Véneta...

.

Descendenti de Talian - Stòria in talian de Ademar Lizott

domingo, 27 de novembro de 2016

Altro giorno í me gà domandà come che l`é un fiol de colono descendenti de Talian.

Dopo de ruminar í pensieri, go parla che me credo na persona normale de core e testa e compagno dei altri; belesse speciale no ghenò. La fàcia ze de Talian-descendenti...! Naso meso grando, í mostaci taiadi, però de le volte me vien anca La voia de assar í mostaci longhi, nò par far bel, ma par colar í moscheti Del vin.

No me credo esser stà um bon scolaro parche sempre scarso de passésia e tenassità. Tutavia passéssia e tenassità, milavolte con El laoro, che sempre lo go fato meso bruto, de quei de cascar sudor dea testa.

Quando zera picoleto, go soportà fadiga e tribulassion, perchè a cucagna a me gà smancà, me gà toca La malagràssia de me famèia vegner via dea colônia par ndar star ntea cittá granda e cossi gavemo pati brute robe, me gà toca imparar El viver Del mondo insieme dei cativi e rabiosi, de persone sensa Cristianità. Gò sofristo par eser descendenti de Talian, ì me chamea de “gringo polentero”. Cosi se nca picoleto me vegnea sú Le fumane e molea due o tré porchi e dopo zo bastonade. Dopo de ani go capi che quei che fea cosi, zera perchè í gávea invìdia dea nostra gente Taliana, che ghe dea esémpio de come far polito, de come volerse bem, de una persona giutar altra e de come laorar con voia e onestità sensa imbroiar aí altri. Dopo che gò cressesto, go capi che zera un logio che í me fea, perche La polenta, insieme con El pan e vin, L`é un mistier benedeto e nca go mai smentegá quelo che parlea El Zio Domenico...” che quei che ghe piase dea polenta e Del vin í é fiói de Abel e nò de Cain.”

Con disdoto ani gò ndato via soldà nte a trupa brasiliana (esército) e nca lá quei matussei í parlea che noantri fiói de Taliani, se savea solo laorar ntea colònia e che c´ol primo perícolo noantri ndesse corer fin che se gàvea gambe. Pori baúchi, stupidei, dopo de meso ano í comandanti í gà visto che í méio soldà zera quei con sangue de colono Talian.

Dopo ritornà Del esército brasilian, due o tré ani dopo, gò cata na morosa, descendenti de Taliani e presto me gò impassionà e maridà. El Signor gà scoltà Le me preguiere e me gà destinà una persona con carátere pien de bontà e onestità e anca bela, La me gà ensegna tante cose giuste e bele e La ze per sempre La mia Regina.

Cossi, dopo tanti ani, me piase sôratuto El rispeto con í piu véci. Adesso che so nca mi avanti con La stàssion, sono contento quando un tosatel me saluda o domanda un consélio.

Coraio e abnegàssion dele volte Le soto zero, magari dopo de una orassion ritorna, epure de passésia e perseveransa de un tempo inquà son meso scarso.

Amici... Ciari come Le mosche bianche, però quei che gò í ze compagno de fradei!

Difeti ì ze tanti, me manca ncora tanto par eser un bon Cristian.

Qualità... Una sola: La simplicità. Nó credo mia in tuto che í me parla, so compagno de san Tomaso; “ chel crede s`el ghe mete el naso.”

Forsa de caràtere e fede in Dio... Questa La richeza eredità dei genitore.

La mia passion ze mia famèia e me dona. Questa La forsa e coraio ndove me scondo sempre che sento bisogno de forsa interior per infrontar Le dificoltà e contraman dea vita.

E par conclùder ghe digo che de un tempo inquà me go messo in testa de scriver e dir quel che penso...! E quei che í ze disposti a leder quel che scrivo, í me fà na gran contentessa, perchè par me ze na emossion scriver e parlar ntea nostra lengoa materna. L´é na gràssia e un dover portar avanti e mostrar a tuti come zera La vita e stòrie dei nostri noni, dirghe par tutti che í fundamenti dei nostri antenati, zera El rispeto e La fameia e anca che per í so ati, so laoro, per La so bontà, í ze esémpio de vita par noantri.

Ademar Rocco Lizot



Canto d'amore - Música em alemão

quinta-feira, 24 de novembro de 2016

Para ver letra e tradução de outras músicas, clique aqui.
Para baixar essa música, clique aqui.
Queremos agradecer de coração ao Cassol da Banda Sole mio por enviar-nos a letra e tradução para português dessa linda música

Alemão (Banda Sole Mio)

Canto d'amore.
Canto d'amore

Unsere, sehnsucht,
das ist das lied, der liebe
Canto d'amore
Canto d'amore
er singt von freude und leid
und die trennen der einsam waid.

Matten aus alte zeit
Aus tausend und eine nacht
studen der seelig keid
Wem das gefuhl herwacht.

Fur eine augen blick
fuhlst du die ewigkeit
und alle troimen
Keren udir zuruck


Tradução para português

Canto de amor
Canto de amor

Nossos desejos
esta é a canção do amor
Canto de amor
Canto de amor
canta de alegria e sofrimento
E as lágrimas estão longe.

Como nos velhos tempos
uma das milhares de noites
Horas de felicidade
Você acordou meu sentimento

Para um olhar cego
para você na eternidade
e todos os sonhos
vão para ti e para mim

Traduzione per l'italiano

Canto d'amore
Canto d'amore

I nostri desideri
questa è la canzone d'amore
Canto d'amore
Canto d'amore
canta di gioia e di sofferenza
E le lacrime sono lontani.

Come ai vecchi tempi
una in una migliaia di notti
Ore di felicità
Tu ha svegliato miei sentimenti

Per un occhio cieco
per voi nell'eternità
e tutti i sogni
Vanno a te e a me.

Inno al trentino - Música com tradução

Para ver letra e tradução de outras músicas, clique aqui.
Para baixar essa música, clique aqui.


Dialeto Trentino 

Si slancian nel cielo le guglie dentate,
discendono dolci le verdi vallate.
Profumano paschi, biancheggian olivi,
esultan le messi, le viti sui clivi.

O puro bianco di cime nevose,
soave olezzo di vividi fior,
rosseggianti su coste selvose,
dolce festa di vaghi color.

Un popol tenace produce la terra,
che indomiti sensi nel cuore riserba,
italico cuore, italica mente,
italica lingua qui parla la gente.

O puro bianco ....

Custode fedele di sante memorie,
che porti nel core sconfitte e vittorie.
Impavido veglia al valico alpino,
o gemma dell'Alpe, o amato Trentino.

O puro bianco...

Tradução para português

Se lançam no céu espirais dentados no céu,.
descendo verdes e doces vales.
Perfumando pastagem, branqueando oliveiras,
exultam a colheita, as vinhas nas encostas.

Os picos brancos de neve,
doce aroma de flores vivas,
avermelhadas nas margens arborizadas,
doce festa de cores vagas.

Um povo obstinado! Produz a terra,
Armazenando indomáveis sentidos no coração.
coração itálico, mente itálica,
línguas itálicas aqui falam as pessoas.

Os picos brancos de neve,...

Fiel guardião de memórias sagradas,
que carrega no coração derrotas e vitórias.
Destemido acorda na passagem da montanha alta,
Oh a gema dos Alpes, oh amado Trentino.

Os picos brancos de neve,...

Postagem e tradução/Pubblicazione e traduzione: Jaciano Eccher

Cento Stòrie - Um libro de Ivo Gasperin

terça-feira, 22 de novembro de 2016

Eu fiquei muito feliz nessa tarde de terça-feira, 22 de novembro quando recebi via Correio um envelope contendo dois livros, presente do grande músico Ivo Gasperin do Grupo Ricordi.
O trabalho dele como músico e compositor eu já conheço, quanto ao trabalho como escritor vou conhecer a partir de agora, mas nada mais justo que como forma de agradecimento e na verdade o mínimo que eu poderia fazer seria postar aqui o resumo de um deles, como não li ainda posto abaixo o resumo que se encontra na contra-capa.

Cento Stòrie

Esta coletânea de Ivo Gasperin expressa, de maneira entusiasta e vibrante, o modo de ser e agir dos descendentes de italianos do sul do Brasil.
Com estilo particularíssimo e atento a histórias fantásticas, e de forma reverente e ao mesmo temo cômica que o autor, de maneira implícita e explícita, relata fatos do cotidiano daqueles que cruzaram mares e aqui chegaram para o desbravamento das matas, abertura de clareiras e o plantio de vidas e videiras ao redor das bençãos das capelas em centenas de comunidades.
Os textos retratam a forma exponente de falar, sentir, se comportar, trabalhar e viver de um povo. da vida familiar e comunitária a paz nos cemitérios das colonias.
Nos escritos a tradição oral despojada e bem humorada fica muito clara, enquanto o TALIAN, variante da língua veneta, se sobrepõe a cada entrelinha da obra.
O autor, além de seus méritos intrínsecos, mescla, coleciona histórias de vida e ficção, com riquezas culturais e personagens únicos, trazidos nas bagagens dos imigrantes.
Esse é o segundo livro que vou colocar o resumo
com minhas próprias palavras, assim que
terminar de ler.
 Aqui, temos a oportunidade de ver estampada a coleta de eventos físicos, psíquicos, culturais e regionais, como, o que se pensava e se dizia nas rodas de conversa, no filò, nas repartições, na igreja e  em todos os cantos onde houvesse algum colono italiano.
Um livro de grande valor cultural e trabalho realizado a lúme, dedicado a memória e a aqueles que ainda permanecem com um pé na Itália e outro na realidade de uma região que prosperou através de gerações.
Surge aqui um ícone no que e refere a manutenção, conservação e preservação da nossa cultura.
Obra fidedigna e de interesse público, que retrata gerações nos mais diversos aspectos para que nada seja perdido e sobrevive ao tempo. Esta edição é ainda mais valorizada e realçada por ser um documento literário por excelência no que diz respeito as raízes, hábitos, costumes e tradições italianas.


Constantina-RS, un posto de Taliani / Constantina-RS, um lugar de imigrantes italianos.

segunda-feira, 21 de novembro de 2016

                           Talian

Constantina-RS, un posto al nord del Rio Grande do Sul, un posto dove ei taliani ancora ghe vive la so stòria, un posto dove ancora ghe ze case dei nostri vèci, come ei antichi molini.
Un pìcolo paeselo dove se trova el Grupo Ricordi Dela Itàlia, un per de persone che vìvono ancora el terno de rè, che fàciono ancora el filò, come quel già tradissionale dela Linea Savaris, um posto dove se laora si, ma anca si vansa tempo per cantar, balar, rider, giugar le carte e sopra tuto, parlar el TALIAN.
Vui anca qua parlar del Programa Ricordi Dela Itàlia che non ze possìbile parlar de questa cità sensa parlar sora questo, traverso la faméia de Volmir e Inês Marcon e suoi due brave fiole, la Gizele e anca la Micheli che ga tanta passion per le radise taliane e adesso ei nipotini che sarano la pròssima generassion a menar a vanti con onore el sangue talian nele vene e cosí la stòria de questo paeselo, ciamà de Constantina.

Tradução para português

Constantina-RS, um lugar ao norte do Rio Grande do Sul, um lugar onde os imigrantes ainda vivem a sua história, um lugar onde ainda existem casas deixadas pelos nossos antepassados, como antigos moinhos.
Uma pequena cidade onde se encontra o Grupo Ricordi Della Itália (Que literalmente significa, Lembranças da Itália), um grupo de pessoas que ainda vivem o Terno de Reis, que ainda fazem filò, como aquele já tradicional da Linha Savaris. Um lugar onde se trabalha sim mas também sobra tempo para cantar,, dançar, dar boas risadas, jogar cartas e acima de tudo falar em TALIAN ( A língua Vêneta do Brasil).
Quero também falar do Programa Ricordi Della Itália que não é possível falar dessa cidade sem falar sobre isso, através da família de Volmir e Inês marcon e suas duas filhas, a Gizeli e a Micheli que tem tanto amor por suas raízes italianas e agora com seus netinhos que serão a próxima geração a levar adiante o sangue italiano nas veias e assim a história desta pequena cidade chamada Constantina.

Traduzione per l'italiano

Constantina-RS un posto al nord del Rio Grande do Sul, un luogo dove gli immigrati vivono ancora la loro storia, un luogo dove ci sono ancora le case lasciate dai nostri antenati, come vecchi mulini.
Una piccola città in cui il Gruppo Ricordi Della Italia , un gruppo di persone che ancora vivono le celebrazione dei rè magi ( Epifania) , che ancora fanno Filo, come quello che succede nella Linea Savaris (Nome di un luogo). Un luogo dove sì lavora , ma anche hanno tempo per cantare, ballare, ridere, giocare a carte e, soprattutto, parlare il Talian (La lingua veneta del Brasile).
Voglio anche parlare del Programma di ràdio Ricordi  Della Italia non è possibile parlare di questa città senza parlare su di esso, fatto dalla famiglia di Volmir e Ines Marcon e le loro due figlie, la Gizeli e Micheli, che ha tanto amore per le sue radici italiane e ora, con i loro nipoti che sarano la prossima generazione a portare avanti il ​​sangue italiano nelle vene, e così la storia di questa piccola città chiamata Constantina.








Brasileira que mora a muitos anos na Itália traz ao Brasil terapias para curar depressão e ansiedade, veja o vídeo




Ricordi del nono Bertílio - Por Ademar Lizot

 Tute Le olte che se andea ntea casa de me sòssero, El nono Bertilio, zera um  piasere scoltarlo,  l`éra  un cristian de amabilità e simplissità e quando  discorea de Le stórie de ani vanti, Le parole ghe vignea del cuore, parche quei zera í meio ani de la so vita, quando ín so zuventù e anca dopo maridarse  el laorea ntea colônia, el zera un contadin compagno dei altri coloni che gà fato del laoro e dea fameia el sentido de  so vita.  Me piasea sentirlo discorer de come che l`era la vita in quei ani, che í fea tuto co la forsa dei brassi e che el laoro, el rispeto e la cristianità, zera í fondamenti de tuti e í laorea ntea  tera par la sustentassion de la fameia.
Í ricordi che gavemo dei nostri antenati, Le parole e insegnamenti, `l  ze par sempre in nostra testa e ànima. Questo che scrivo adesso, me gà parla el nono Bertilio Soster e nó go mai desmentegà.                                                                    
             El  me gà conta de come che zera el so laoro, el gà dito che – “ La iornada la zera longa, se stea a laorar dea matina fin a sera,  fermarse sol par la colassion , par disnar o par far el merendin. Prima se ribaltava el mato, dopo el fogo netava la  tera e la prima piantaion  zera de mílio, che l` éra la base de tuto, co´l  mílio se fea la polenta e soratuto par  ingordar í  porchi,  che  zera l`única maniera de ciapar qualche soldo de bona mesura. Dopo in te`l  posto del mílio  í semenava el formento, cossita la polenta e el pan, í zera sicuri  sú par  la  tola e co la carniassion dei porchi, se gávea  la carne, bagna e salami.” Par noantri taliani, nó bisogna piu niente. Nó ze mia vero?
          -“ Quando í porchi zera prunti, bisignava portali al frigorifico, distante diese o quindese quilometre e tante olte par no farli sofrir co quela de carga e descarga,  se menava la trupa, come se para í boini.  Se stea  atenti se el giorno s-ciarea co na promessa de bon tempo, alora se menava la trupa de porchi e questo zera próprio piú na festa che un laoro. Vanti í porchi stea meso giorno e una note sensa magnar, parche cossi í obedisse meio la iornada. De Le olte se menea darente cento porchi, tutavia anca de altri paroni.”                                                                                  
          - “Davanti andea uno con  una quarta de mílio in schena e el caminea trando zo  grani  e chele pòvere  bèstie con fame,  í obedisse meio durante la caminada,  í ghe andava drio sensa serimonie. Dadrio vegnea  la careta, par via de che se qualche bèstia se stufesse, o se fesse  dal mal,  se lo cargava e  lo menava insieme, cossi tuto andea polito.  Rivadi al frigorifico, í porchi í zera pesai e dopo í zera mistura a tanti altri de altri contadini e dopo í  spetea el so destin.”
           El nono Bertílio, el ga imparà leder, scriver e el ga fato tuta la Scola primària e quando el zera dóveno, con questa cognossensa, el ga fato el maestro de altri scolari. Ma dopo no´l  gà piú studià,  parche in chei ani, scola e maestri zera scarsi e anca í genitori, in chei ani, í catea che í brassi dei fioi í zera depi importante ntea colônia, che la testa in Scola.  Tutavia  ze  anca un pecà che una persona cossi nó gà buto la oportunità de studiar parche l`éra un cristian de inteligensa e co na granda fassilità co la ritimética, el fea so càlcoli  tuti de testa e sol de vardar í porchi,  el fea la avaliasion del peso e anca quanti soldi de ricéver. Nessuno lo ciavea.
           Al giorno drio, bonora, co í so schei in scarsela, prodoto de so laoro,  tornava casa, vanti  andea ntea  bodega provéder qualche provision e soratuto í dolci, carameli, par í bambini, parche quando rivea casa co í dolci, zera una granda felissità.
         Quando el zera casa co so fameia, nó   l`era compagno de la maioransa dei altri coloni, che in quei ani, í fea Le femene far tuti í laori dea casa dopo de iutarli ntea colonia, l`éra un Omo própio avanti dei altri, parche el gávea la cossiensa e dignità, de che bisignava aiutar  so sposa co í laori...,  far de magnar, pareciar la polenta, far  í bigoli e  tante altre cose.  De matina bonora zera lu che saltea su prima de tuti e dopo  scaldea el chuchio dei bambini, in quei ani no se gávea fogon a gás, alora el fea el fogo co una scartosa de milio e fin che la se bruzea el late zera caldo e nel punto giusto.
        Ghe piase zugar el baraio, el quatrilio, tré-sete...,  questo insieme co el sìgaro de scartossa de mílio, zera so divertimento.  El  fumo de so sìgaro zera lu che  piantea e dopo lo pareciava,con so man e so siensa. Quando el fea sto sìgaro zera fin bel vederlo, el gávea un ritual, un serimonial, gávea la maniera de farlo, con passénsia,  tegnendo sto tocheto de fumo in man, lo taiava próprio su la mesura, dopo lo spicassea e sora la man lo sfreguea ben par èsseguer ben spartío. Cosí  zera piú fàssile par  impissarlo.
        Cossí el nono Bertílio, un pochetin de so laoro, de so vita quando el zera colono.  Dopo pensandoghe sora go capi, che in quei ani, la simplissità de Le persone, insieme  co la naturaleza,  fea la vita bela, má con tanto lavoro e tantoquanto de dificultá, che noantri no semo boni de maginarse.  El  esémpio de vita che gavemo eredità de persone compagno del nono Bertílio,  la  simplissità, la devossion al laoro, la speransa e la fede en Dio e so bontà, ze í fondamenti  che gavemo de mantégner par noantri e nostri fioi e nepotini.

Ademar Rocco Lizott.

Che bela messa in talian (Léngoa Véneta))



Ei nostri vèci, quando ei ze vignesti dea Itàlia ei ga portà ensieme la fede e la religiosità, tanti dei santi che adesso se crede qua come la Madona del Caravaggio ze stati portati da lori. Ncói vui meter qua nel blog una dele pi bele messe taliani che mi go visto.

La messa nel talian ( Léngoa veneta brasiliana) la ze una maniera de trovarsi con Dio e traverso la fede anca mantegner la léngoa.


Salve Rainha (Salve Regina) - Música Alemão traduzida em três línguas.

domingo, 20 de novembro de 2016

Para ver letra e tradução de outras músicas clique aqui.
Para baixar essa música, clique aqui.

Die nachstehenden Buchstaben sehen das Video
Veja o vídeo abaixo das letras
Guarda il video qui sotto le lettere

Deutsch

Salve Regina, Salve Regina

Die Abendglocken von St.Magdalena 
Sie rufen leise zum stillen Gebet

Sie sind Musik für das Herz König Laurins 
Wenn er verliebt durch sein Königreich geht 

Die Abendglocken sie läuten so friedlich 
Der Rosengarten im Abendrot glüht 
Ich bete zu Gott und Maria 
Erhalt uns das Leuchten der Berge 
Lass abends die Rosen erblühen 
Erhalt uns die Gletscher, das ewige Eis

Salve Regina der Dolomiten 
Breit deinen Mantel über das Land 
Ave Maria beschütze die Bergwelt 
Die Bergseen, die Gletscher Das ewige Eis. 

Madonna de Monti Proteggi di ghaccial 
Erhalt uns die Gletscher Das ewige Eis 
Das ewige Eis.

Tradução para português

Salve Regina, Salve Regina

Os sinos da noite de Santa Madalena
Convidam para uma oração em silêncio

Eles são música para o coração do rei Laurin
Quando com amor pelo seu reino ele for

Os sinos da noite estão tocando tão calmo
Brilhando Rosengarten ao pôr do sol
Peço a Deus e a Maria
para manter o brilho das montanhas
Deixe na noite florescer as rosas
Mantenha-nos a geleira, o gelo eterno

Salve Regina dos Dolomitas
Lança seu manto sobre a terra
Ave Maria proteja as montanhas
Os lagos da montanha, as geleiras, o gelo eterno.

Nossa senhora das Montanhas protegei as geleiras
Mantenha as geleiras, o gelo eterno
O gelo eterno.

Traduzione per l'italiano

Salve Regina, Salve Regina

Le campane della sera di S. Maddalena
Invitano ad una preghiera silenziosa

Essi sono la musica al cuore di Re Laurino
Quando con l'amore per il suo regno andare

Le campane della sera suonano così calmo
Brillando Rosengarten  al tramonto
Chiedo a Dio e la Maria
per mantenere la luminosità dei monti
Lasciate che la notte rose in fiore
Noi mantenere il ghiacciaio, ghiaccio eterno

Salve Regina delle Dolomiti
Getta il suo mantello sopra la terra
Ave Maria proteggere le montagne
I laghi della montagna, ghiacciai, il ghiaccio perenne.

Madonna dei Monti proteggere i ghiacciai
Mantenere i ghiacciai, ghiaccio eterno
Il ghiaccio perenne.


Postagem e tradução/ Pubblicazione e traduzione/Post und Übersetzung: Jaciano Eccher

El nono e la bionda ntela ìsola - Varda el vìdeo

sábado, 19 de novembro de 2016

Questa stòria la go racontà sul Programa Sonar e Ciacolar dela Ràdio Liberdade de Três Palmeiras.



Vila Flores agora é Capital Estadual do Filó/ Comune di Vila Flores ora è Capitale del Filò


O plenário da Assembleia Legislativa aprovou nesta terça-feira (8), por unanimidade, o Projeto de Lei 389/2015, de autoria do deputado Gilmar Sossella (PDT), que declara o município de Vila Flores como a Capital Estadual do Filó. A iniciativa é fruto de um pedido feito ao parlamentar pelo prefeito Vilmor Carbonera (DEM).

O Filó é uma tradição trazida pelos imigrantes italianos, de encontro de famílias com o objetivo de fazer trabalhos manuais, conversar, jogar, cantar, compartilhar experiências, divertir-se e rezar, dentre outras atividades. No município da região Nordeste do Estado, este costume é realizado anualmente, desde 1994, e chamado de “Filó de Vila Flores”.


Para o evento, o município restaurou e transportou para um local central e de fácil acesso uma casa típica italiana. A Casa do Filó possui dois andares, sendo que no superior são comercializados os trabalhos manuais feitos por artesãos do próprio município.

“O sucesso deste resgate cultural é tão grande que hoje o Filó de Vila Flores se tornou um produto turístico que projeta não apenas a cidade, como também toda a região. Anualmente, são milhares de pessoas de todo o Rio Grande do Sul e de outros Estados que visitam Vila Flores para participar do evento”, destacou Sossella.

O prefeito Carbonera informou que, por ano, o município recebe de seis a sete mil pessoas atraídas pelas festividades do Filó. Ele agradeceu ao deputado Sossella por ter aceito a sugestão e apresentado a proposta considerada de extrema relevância para o município.

“Para Vila Flores, um município pequeno, com mais de 80% da população com origens italianas, é um orgulho muito grande para os descendentes e para o grupo Filó, que surgiu do Grupo Coral, e hoje está levando as tradições da nossa terra adiante. Com certeza agora o município e o Filó terão uma visibilidade ainda melhor no Estado, no País e até mesmo no exterior, porque recebemos participantes de vários lugares”, enfatizou Carbonera.

Traduzione per l'italiano


La plenaria dell'Assemblea Legislativa ha approvato il Martedì (8) all'unanimità la Proposta di legge 389/2015, scritta dal deputato Gilmar Sossella , dichiarando il comune di Vila Flores (Villaggio dei Fiori) come la capitale dello stato del Filo. L'iniziativa è il risultato di una richiesta presentata al Parlamento dal sindaco Vilmor Carbonera.

Il Filo è una tradizione portata da immigrati italiani, c'è l'obiettivo di rendere l'artigianato, chiacchierare, giocare, cantare, condividere esperienze, divertirsi e pregare, tra le altre attività. Nel comune di stato della regione nord-orientale, questi usi si svolge ogni anno dal 1994, e chiamato "Filo di Vila Flores".

Per l'evento, la città ha restaurato e trasportato in una posizione centrale e di facile accesso  una tipica casa italiana. La Casa di Filo ha due piani, e sulla parte superiore sono commercializzati artigianato realizzati da artigiani del comune.

"Il successo di questa rinascita culturale è così grande che oggi il Filo de Vila Flores è diventato un prodotto turistico a progettare non solo la città ma anche l'intera regione. Ogni anno, migliaia di persone provenienti da tutto il Rio Grande do Sul e altri stati in visita Vila Flores a partecipare alla manifestazione ", ha detto Sossella.

Il Sindaco Carbonera ha riferito che ogni anno, la città riceve sei o sette mila persone attratte dal Filo. Si ringrazia il sig Sossella per aver accettato il suggerimento della proposta considerata molto importante per il comune.

"Per Vila Flores, un piccolo comune, con oltre l'80% della popolazione di origine italiana, è un grande orgoglio per i discendenti e il gruppo di Filo, che è venuto dal gruppo di Coro, ed è oggi le tradizioni della nostra terra . Sicuramente ora il Comune e il Filò hanno una visibilità ancora migliore nello stato, nel paese e anche all'estero, perché abbiamo ricevuto partecipanti provenienti da vari luoghi ", ha sottolineato Carbonera.

Publicação: Jaciano Eccher
Fonte: Assembléia Legislativa

Ga passà belche do ani. E ti cosa sei drio far?

sexta-feira, 18 de novembro de 2016

Pedra Azul-ES, posto de taliani.
Foto: Vander Vazzoler/Stòria dei Véneti in Brasile
Gente bona, ncoi (18-11-2016) ga passà due ani che el TALIAN ze Referência Cultural Brasileira, e ti cosa sei drio far per mantegner questo tesoro? Savéo che la nostra léngoa ze el sataron de tuta la cultura taliana, magnar polenta, far filò, giugar la mora, far su senar talian, giugar truco, tuto questo ghe giuta mantegner la nostra stòria, ma sora tuto questo ghe ze una cosa che ze la piu importante: Parlar TALIAN, questo si ze importante, perché se more la léngoa belche ndato anca la cultura, non ghe ze un pòpolo sensa la léngoa.

E perché le persone parla mia o parla poco TALIAN? Vergogna me digo, questo ze el pedo de tuto, tanta gente ei capisse talian ma i parla mia perché i ghe dize che lori capisse ma non li sa parlar. Busìa. Se ei capisse ei sa parlar si, quel che manca ze coràio, lo stesso coràio che ei nostri vèci ei gavéa quando i ga lassà la Itàlia per ndar a un posto lontan, sensa conosser e sensa saver se un di ndéa ritornar. Lori si ei zera bravi taliani de coràio.

Alora móvete fora adesso e scomìnsia parlar talian sacramento! Fa una sfida co i compari, co i amici e daghe pàia, scominsia ncói.

Anca nantri del blog semo drio far la nostra parte con un lavoro sensa cubrar gnente sempre drio far publicassion de canson e tante altre cose, come par esémpio el dissionàrio talian gratuìto qua nel blog, spùncia qua per veder.

E per scominsiar far qualche cosa, ciapa questa publicassion e fa rivar a tuti i so amissi taliani.

Por: Jaciano Eccher
Se quer aprender o talian adquira nossa apostila, clique aqui, para saber mais.

Veja vídeo falando do o livro "O dialeto Trentino no Brasil'

quinta-feira, 17 de novembro de 2016

Veja vídeo feito pela Rádio Tropical FM fala um pouco sobre livro lançado no Brasil que fala do Dialeto Trentino e da emigração Trentina no Brasil. Para ver o resumo fornecido a nós do BLOG ITALIANI IN BRASILE pelo próprio escritor, clique aqui.




Cose e case antiche dei nostri vèci - Confira imagens históricas da colonização italiana

Já que a edição 1 de fotos antigas fez tanto sucesso, resolvi postar agora a parte 2, lembrando que todas as fotos são oriundas da página "Stòrie dei Véneti in Brasile" no Facebbok e todas foram
postadas por Vander L. De Nadai Vazzoler

Antiga Igreja de Nossa Senhora do Monte Bérico na Rota Nostra Colônia em Jaguari-RS.

O Velho Moinho no interior de Anta Gorda-RS.
Típico casarão italiano abandonado e com cantina na parte inferior, nos Caminhos da Pedra de Bento Gonçalves.

Moinho D'água no interior de Antonio Prado, a cidade mais italiana do Brasil.
Casarão tipicamente italiano no distrito de Itapuca, Anta Gorda.

A Quarta Colônia Italiana do RS
Capela Nossa Senhora do Monte Berico e o principalatrativo religioso da Rota Nostra Colonia em Jaguari-RS.

O produtor de uvas Antonio Rigon, sendo premiado na Festa da Uva de 1933.

Fratelli d'Italia - Un film per vedere e ridere

Pra você que mora no Brasil e ama a Itália eu aconselho ver o filme Fratelli d'Italia, ele se chama  literalmente "Irmãos da Itália, o filme é italiano, feito na Itália e ao mesmo tempo que você pratica o italiano você vai ver lindas paisagens italianas e vai rir muito com três histórias distintas, eu particularmente gostei da segunda e terceira parte, ri muito, agora vamos ao filme. Infelizmente o vídeo em nosso canal foi removido, mas acredito que ainda exista por aí no You Tube



Devozioni tirolesi a Nova Trento – Brasile

Mais de cem sobrenomes típicos de Valsugana, Vallagarina,  do Adige e do Vale de Non em uma cidade com cerca de 12.000 habitantes. É Nova Trento, a cidade brasileira fundada em 1875 por emigrantes, Austríacos do então Tirol do Sul . Nos anos seguintes são acrescentadas muitas outras famílias de imigrantes italianos oriundos da Lombardia, Veneto e Emilia Romagna, bem como algumas famílias alemãs e polonesas de Galicia (então Áustria) e Prússia.
A escola e a igreja foram duas das prioridades dos fundadores de Nova Trento, vestígios de uma realidade social no Tirol desde então, a religiosidade dos primeiros colonos foi a força para todos aqueles que chegavam ao Brasil na esperança de encontrar terra para cultivar, mas em vez disso, tiveram de lidar com a floresta tropical e com índios  e animais selvagens.

No centro da cidade está a igreja paroquial dedicada a San Vigilio, padroeiro da cidade de Trento e Nova Trento. A primeira igreja dedicada a San Vigilio  foi construída em 1876, mas não era esse o mesmo local de onde hoje ela está,  na praça, onde, em 1883, foi construída a igreja dedicada ao Sagrado Coração. Em 1940 foi construída a atual igreja da paróquia que impressiona tanto pela arquitetura e pelas devoções presentes nos altares. Na verdade, podemos ver três altares, dedicados a, San Vigilio, o santo padroeiro de Trento, e ao Sagrado Coração de Jesus (devoção tirolesa popular) e a São José, padroeiro do Tirol.
Lembrando que, entre os primeiros emigrantes tiroleses tinha a família do pedreiro Antonio Napoleone Visintainer e Anna Pianezzer, Vigolo Vattaro, cuja filha Amabile Visintainer emigrou com 10 anos para o Brasil. A família se estabeleceu na localidade de Vigolo, em Nova Trento. Junto com sua amiga Virginia Nicolodi, a jovem Amabile fundou a Congregação das Irmãzinhas da Imaculada Conceição conhecida como Madre Paulina do Coração Agonizante de Jesus, proclamada santa pelo Papa João Paulo II em 2002. A nova igreja, dedicada a primeira santa "brasileira" é visitada por milhares de peregrinos e turistas.
Sem dúvida, a fé era (e ainda é) importante na vida da comunidade neotrentina  e foi expressa de acordo com os modelos da religiosidade da pátria, mesmo que sob a influência da religiosidade brasileira. A Nova Trento ainda há muitas igrejas e capelas feitas com o trabalho voluntário de famílias e muitos deles lembram as pequenas igrejas da montanha.
Traduzione per l'italiano
Più di una centinaia di cognomi tipici della Valsugana, della Vallagarina e delle valli dell’Adige e di Non in una città dove vivono circa 12.000 abitanti. Si tratta di Nova Trento, città brasiliana fondata nel lontano 1875 da emigrati austriaci dell’allora Tirolo Meridionale (circoli di Trento e Rovereto). Negli anni seguenti si aggiungono tante altre famiglie di emigrati italiani oriunde della Lombardia, del Veneto e dell’Emilia Romagna, così come alcune famiglie tedesche e polacchi della Galizia (allora territorio austriaco) e della Prussia.
Per seguire vedendo in italiano, clicca qui!
Tradução para português: Jaciano Eccher
Fonte:Everton Altmayer/Unsertirol

La passion del Nandon - Storieta in talian

terça-feira, 15 de novembro de 2016

Se te ghe una stòria in talian e vui che metemo qua nel blog come ga fato el amico Ademar Lizot, pol mandare per el email: italianiinbrasile@hotmail.com

Spùncia qua per veder nantra stòria che lu ga mandà per nantri.


La passion del Nandon

Linha Bonita, città de Dr. Ricardo, l`é el paeselo dei noni Umberto Lisot e Carolina Lamfredi. L`é un paeselo bello compagno deo paradiso. Questa stória che ghe scrivo adesso, nó ze na busia, l`é una veritá che mio pupà Toni e nostro zio Bibi í gà visto con so òci.

In quei ani che í zera joveni, ani trenta del sècolo pasà, el vizin piu darente dea casa del nono, zera la vécia Adele (Adelaide) e suo fiol Fernando. Í ghe chamea “ Nandon” , parche l`era grando e grosso. Lu e so madre í zera due àneme inocente e la in casa del nono tutti lo volea ben e anca Lori í volea tanto ben al nono e la nona, el nono zera el so santo e la nona la so santa. Tutavia poareto el Nandon el zera meso matussel e com scarso giudìssio ntei sarvei. Má anca el gávea tanta forsa ntei brassi , so lavoro l`era ribaltar mato con la manera e segar piante con el segoto de man. Quando í copea qualche béstia lera lu che tirea avanti la carniassion. L`era anca meso cativo, ma anca el gavea el cuore pien de bontà. Al sabo de notte con so man piene de calosità, el fea sonar el bandónio e sempre bellisima la mùsica.

L´emossion l´è piu forte che a rason e el Nandon poareto se gá passioná par una tosa, nostra zia Francesca (Tiesca) el volea tanto ben a sta tosa e ela par disgràssia no lo volea gnanca pinta de oro. L`era una tosata bèlla. Tutavia nò la gávea ancora età per morosar. Alora me pupà e fradei, sol par rider, í gà fato capir al Nandon per domandarghe al nono permesso per morosar la Francesca e que el nono gávea de darghe la benedission.

Co l`anima piena de speransa el gà andato parlar con el nono... - -“Copermesso nono, e bona sera. Mi volea domandarve el vostro permesso..., se son degno...parché mi me piase el rispeto e el permesso dei genitori per morosar la Tiesca, parché ghe sicuro che me piase tanto sta tosa.

El nono Umberto lera el piú furbo de tutti e el gà visto che í volea tiralo in giro par dopo rider. El gà dito..., “-Brao, brao, Nandon, mi piase sentirte parlar cossita e, par quel che me toca a mi, saria anca contento. Varda questa sta tosa la me aiuta ntea colônia, sapar, taiar formento, monzer Le vache, dopo a far el pan e tante altre cose e anca la ze tropo gióvene. Cosi la Tiesca nó la asso mia morosar. Ma no sta tristo, parche come te sé un tosato franco, se te voi ghenè qua la nona, che ze vécia e no la me gà piú doperamento.

El Nandon no´l savea piú cossa dir..., l´è robe de perder í sentimenti, dopo de un propòsito de questi, el gà fato fin í óci Rossi par piander e dopo de indenociarse el gà dito... -Nó, nó , per la Madona, la nona nó per che la ze la me santa.

Ademar Rocco Lizot.

Quer aprender falar e escrever Talian? Clique aqui para saber mais.

Ricordi - Lembranças - Música gaúcha cantada em TALIAN

Para ver letra e tradução de outras músicas, clique aqui.
Para ouvir ou baixar essa música, clique aqui!


Solicitação e sugestão de postagem: Paulo Crusara .


Talian 
(Grupo La Concordia)

Quando le alme imatesse si trova
Gran ferite de tanto partire
Un soluto un soriso o chi sá
Volte vóia di pròprio morire.
C'è i vèci misteri di vita
O si stanchi di vita partìa
Tante stufe de tante tristesse
A cercare una nova alegria.

I al morrir de sta sera moreta
quando el sole se va de pian pian
In salute riposa sul àque
Passagieri del Fiume Uruguai
La chitara eterna Cicara
Tra dei fiori dei vèci ipe
Sempre viva dormita si svéglia
Ricordando l'amore con te.

Lembranças
(Original em português, não é literalmente o que a letra em Talian diz)
Para baixar ou ouvir Lembranças, clique aqui.


Quando as almas perdidas se encontram
Machucadas pelo desprazer
Um aceno um riso apenas
Da vontade da gente viver
São os velhos mistérios da vida
Rebenqueados pelo dia-a-dia
(Já cansados de tanta tristeza
Vão em busca de nova alegria

E ao morrer nesta tarde morena
Quando o sol despacito se vai
As lembranças tranqueiam com as águas
Passageiras do rio Uruguai
E as guitarras eternas cigarras
Entre as flores dos velhos ipês
(Sempre vivas dormidas se acordam
Na lembrança da primeira vez)

Postagem: Jaciano Eccher.

Cantora e compositora do TALIAN é eleita prefeita em Serafina Correa-RS

segunda-feira, 14 de novembro de 2016

A cantora e compositora da musica italiana Maria  Amélia Arroque Gheller a qual tivemos o privilégio de conhecer pessoalmente na apresentação de lançamento do DVD 25 anos de história do Grupo Musical Ragazzi dei Monti foi eleita prefeita em Serafina Correa-RS, primeira cidade do Brasil a adotar o Talian como Segunda Língua Oficial e também a instalar placas de advertências no trânsito nessa língua.
Amélia é compositora e cantora da linda música Serafina a qual é uma das primeiras a serem escolhidas por interpretes que se apresentam no Fest'Itália em Palma Sola-SC.

Maria Amélia fez 54,25 % dos votos. De um total de 10,124 votos ela fez 5,492. sendo 860 votos a mais dos 4,632 da oposição.

XX Encontro Nacional dos Difusores do Talian

No último fim de semana, dias 12 e 13 de novembro de 2016 aconteceu em São Miguel do Oeste-SC o XX Encontro Nacional dos Difusores do Talian. O evento que acontece anualmente reúne centenas de pessoas ligadas ao Talian, principalmente radialistas.
No Evento sempre são apresentadas palestras e depoimentos sobre a vida dos imigrantes italianos que vivem no Brasil e principalmente sobre a vida do TALIAN, apresentando propostas de como manter e difundir ainda mais essa língua, sim eu escrevi "Língua" afinal qual a diferença entre dialeto e língua? A nomenclatura política? Sendo assim se nós não chamarmos de língua como vamos esperar que nossos representantes políticos o reconheçam como tal?
O próximo encontro acontecerá em Sananduva-RS

Postagem: Jaciano Eccher
Fotos:Iraci Teresinha Ferrari e Judimar Filappi




Topo