Mis de Desèmber - Mese de disembre - Elaine Maccali Girotto

terça-feira, 30 de novembro de 2021

Par scaricar el àudio, struca qua.

Par ascoltar la stòria struca soto:

 



Bergamasco:

Mis de Desèmber: L'ülten mis del agn. Co l'sul che scutàa i sapàa...I paregiàa i dols de pasta, le cuche per l'dé de nedal. I tintàa de bianc le prede, le piante co la calsina a turno ala ca, i fàa l'pignerì per  mèt sota   l'Bambi e se ghera soltc i cumpràa an presènte per chèi  picini.


Talian:

Mese de disembre: L'ùltimo mese del ano. Co'l sol che brusea lori i sapea.. I ghin fea le bolasse, le cuche par el di de nadal. I ghe pintea i sassi e le piante intorno le case de bianco con la calsina, i ghe fea el pin de nadal par meter soto Gesù bambin e se gavesse soldi i ghe comprea un regalo a i cei.


Português:

Mês de Dezembro: O último mês do ano, com o sol que queimava, eles capinavam... preparavam os biscoitos de massa, as cucas para o dia do natal.  Pintavam  as pedras e as árvores ao redor  da casa de branco com cal, faziam o pinheirinho para colocar embaixo o menino Jesus e se tinha dinheiro compravam um presente para as crianças.




El Vècio Tabaté - Ademar Lizot

quarta-feira, 17 de novembro de 2021

Par scaricar la stòria struca qua.

Par ascoltar la stória struca soto:

               


           El Vècio Tabaté      

      Questo el ze un rilato del tempo in che la cità de Arvorezinha se ciamea Fighera Alta

     Transcorea i ani cinquanta del sècolo passà, quando al paesel de Fighera Alta un novo sitadin ga rivà. El zera un cristian de mesa età,  de sol e tempesta roviná, de cavei grissi e fàcia piena de rughe sinistre. Adosso una forte spusa el gavea, che ai più sensìbile stropar el naso el fea.  Constante Tabaté zera el suo nome e, la so stòria é come de altri tanti, persi par l`strade del mondo, trapei sensa valia e sensa rumo, che se incontra par i cantoni, schiavi de so tristo destin.

     Se anca el zera zo de testa e fora dei sentimenti, pol esser che`l zera fiol de bona gente e, se gavea qualchedun matusel che lo tirea in giro, par coionarlo e  rider so desgràssia, anca gavea tanti co una complacente bonevolensa che i ghe ofria de magnar e robe par vestir e, cossì el nte`n ùltimo ciaro de dignità el portea la vita avanti, come sel fusse  in serca de`n sogno stravià.

   El riposea al seren, parchè de suo no`l gavea mia gnente e, quando el vignea al sentro del paesel, el provochea un vero bacan, con suo forte odor, cativi sbaiea i can e, i paroni de gati tratea de scònderli, parchè se anca no`l  zera mia un Visentin, el gavea la bruta fama de magnar gatin.     

    L`bodega dela stassion rodoviària zera la so ciesa e l`caciassa la so santa de devossion e, gnente lo assava pi contente che un bicier pien in man. Ntela prima sboconada  el fea s-ciocar la lèngua ntel cielo dela boca e, quando el spìrito de quela aqua maledeta ghe rivea ai sarvei,  el alsea sù la ala del capel, par dir: ‘_Ancoi go saltà sù co la luna reversa e solche na barufa pol farme felisse!’ Alora i ghe disea:..’-Ma Constant, volemo pagarte nantra casiassa e ti vol barufar con noantri.’ Alora el sbossea un soriso enigmàtico e contento  rispondea:..’-Noantri semo amicii paron. L`é stà sol par scherso, che cossì go parla!’ Dopo el se racòliea nte`n silensio ostil,  s-cieto e pensativo  slisando co la lama del cortel la paia del sìgaro.

    Fin che nte`n giorno ga vignesto la notìssia che due viachi sensa-servintia, co la ànima piena de perversità, calsina boiente ntei òcii i ghe ga postà.  Parvia de quel crime monstruoso i lo ga orbì e,  in pochi mesi el ga sparì.  Ma, vanti  de morir el ga domanda par caciassa e, dopo dela prima sboconada de quel líquido cativo e sensa color, a soto-vose el ga dito:.’-Se me toca de morir, voglio caciassa ntel mio cason, par quando rivar nel cielo far na revolussion!’

  E al finir questo tristo rilato, de`n porogramo quel mondo ga spacà, me vien el sentimento che di d`ancoi el vècio Constante Tabaté l`e una luminosa stela ntel cielo dela vècia Fighera Alta e, dei campi de Soledade.

      

                               O Velho Tabaté           

                 Este é um relato de quando Arvorezinha se chamava Figueira Alta

   Transcorriam os anos cinquenta do século passado, quando na localidade de Figueira Alta chegou um novo cidadão. Era um homem de meia idade, curtido e recurtido de sol e granizo, com um forte odor no couro e rosto cheio de sulcos sinistros que as desgraças traçam na cara dos bons e dos maus e, embora oriundo de boa gente, fora das ideias era completamente.   Constant Tabaté era seu nome e, sua história é como a outros tantos perdidos pelas estradas do mundo, tipos sem valia e sem rumo que se encontra pelos cantos, escravos de seu triste destino.

 Embora não fosse dono de seu pleno juízo, era filho de boa gente e, se tinha alguém que o maltratava, para rir de sua desgraça, também tinha muitos que possuidores de uma complacente bondade, lhe davam comida e roupas e, assim levava a vida por diante, talvez em busca de um sonho extraviado.

   De seu nada tinha, nem um cantinho para repousar e quando chegava no centro da cidadezinha, gerava confusão, cães latiam, pois sentiam o forte odor no ar e, os proprietários de gatos, ficavam atentos, pois ele tinha a fama de assados come-los.

  A bodega da estação rodoviária era sua igreja e a cachaça a sua santa de devoção e, nada o deixava mais contente que um como cheio na mão. No primeiro gole estalava a língua no céu da boca e, no instante que o espírito daquela água maldita lhe chegava a cabeça, tapeava o chapéu na testa, alisava o bigode e bem forte dizia:..’- Hoje amanheci de lua torta e só uma peleia me faz feliz!’  Então alguém lhe dizia:...’Mas Constant, eu quero pagar-te outra cachaça e você quer peleia!’ Então esboçava um sorriso enigmático e contente respondia:...’ Nóis semo amigo home e, eu falei aquilo só de brincadeira! Depois recolhia-se a um silencio hostil e com a lâmina da faca alisava a paia do cigarro.

Até que um dia veio a notícia que dois sem-serventia, com veneno no coração e perversidade na alma, o tinha agredido e covardemente o cegaram com calcina fervente e, depois deste crime monstruoso em poucos dias morreu, porém antes de partir pediu por cachaça e ao primeiro gole recuperou o volume da voz para dizer seu último verso:..”-Se eu morrer moreninha, cachaça no meu caixão, pois quero subir ao céu fazendo revolução!’

 E ao terminar este relato de um coitado que o mundo estraçalhou, tenho o sentimento que o velho Constant Tabaté  agora é uma luminosa estrela nos céus da velha Figueira Alta e dos Campos de Soledade.

  Ademar Lizot.

Fà semper l'be - Elaine Maccali Girotto

terça-feira, 16 de novembro de 2021

Clique aqui para baixar o áudio da mensagem

Clique no player abaixo para ouvir a mensagem



Fà semper l'be - Bergamasco

Quanta ta ga fe l'be per ergü co le to paròle, la to boca deo rit, le to ügiade lüstre. Ades n'dele rede sossiài: quanta ta spait, ta scriet ergot per fa chel  oter cuntet, ta ga metet na figüra bela.. Ta se mia  adre a faghel sul per l'oter, ma prima per te. Töt  chel che ta  fe per  l'oter: tant per be o per mal, prima ta l'fe per te. Elura, quanta ta techet l'de: fa l'mei che ta garìet per l'oter e ta sa benedìsset amo te.


Far sempre el ben - Talian

Quando te ghe fe el ben par i altri con parole, to soriso, to vardar lusegante. Adesso ntele rete sociali: quando ti te condivide, scrive qual'cos par far i altri contenti.. Mete su na faceta bela. Non te fe sol a i altri ma prima de tuto par ti. Tuto quel che te fe ai altri, o ben o male, prima de tuto te fe a ti stesso. Alora quando scominsia el di, fa el mèio che te pol a i altri, te sta benedindo a ti stesso.


Faz sempre o bem!


Quando  tu faz o bem para alguém com as tuas palavras, o teu sorriso, o teu olhar brilhante. Agora nas redes sociais, quando você compartilha,  escreve algo para fazer o outro contente,  coloca  um emoji bonito...Não  estás fazendo só para o outro, mas primeiro para você. Tudo aquilo que tu faz para o outro, tanto por bem ou por mal, primeiro fazes para você. Então, quando começas o dia, faz o melhor  que podes para o outro e estás  te  abençoando a ti mesmo.



Lìnia Bela - Per Ademar Lizot

sexta-feira, 12 de novembro de 2021

 Par scaricar sto àudio struca qua.

Ascoltemo la stòria strucando soto



                                             

Lìnia Bela  

 


Desmentegarse dei nostri antenati e del paesel ndove che se ga nassesto é come esser un rieto sensa fontana, una pianta sensa radise.

    L`éra domènega e ntela lìvida ciarità del  s-ciarir del di, con destin al paesel dei noni  gavemo partì. El sofero zera el Rafael e, Insieme gavea nostra cara sorelina e nostro vècio fradel. Due ani fea, che nissun se visitea, ma in quela luminosa matina, al cielo l`campane anunsiea  che gràssia al Signor-Dio, l`pandemia se finessea. Dopo de Serafina amore mio e  muçum dei prisìpicii, par la bela Encantado  gavemo passà e, nte`n casa maraveiosa e piena de simpatia, el grando Adroaldo e so sposa Maria gavemo visita e, par sora de una montagna, ai piè del imponente Cristo Protetor, co la ànima indenòciada,  se ga fato una preghiera al Signor.  De quel punto in vanti, èrimo darente del paesel dei noni, con tuta la so stòria presente, co la casa vècia ndove ga scominsia la pi pura essènsia dela nostra gente.

   Dopo de rampegar sù par el monte gavirova, al mèso di semo rivadi a la Linha Bonita, come se dis in brasilian e, lìnia Bela  i Talian. ’- Sia tuti, a questa benedeta tera benvenuti.’ Ga dito con cortesia el paron dela sorascaria. El camerier l`éra el fiol del zio Gioanin e, dopo de magnar sorasco de porcel e piegorin, contenti semo ndati visitar i nostri parenti, gente de una simpatia comovente, la zia Celeide, la Gerusa e la Patrícia, ndove ga el tosatel co`i òcii più bei dela Bonita.  

   A l`é trè in punto, intanto che una arieta soave  acaressea nostra pel, semo rivadi al capitel de Santa Luzia, quela dei òcii cavadi via, visin a la casa sentenària dei noni con so parede de angico imponente e finestre de guasuvira resistente. El nostro  cosin Arlindo, un omo de sobrietà, l`é el paron dela proprietà e, con suo permesso, la cantina gavemo visita, ndove  con sapiensa, el nono depositea el so vin, fato con so man, so ua e so siènsia. Dentro dela casa, ga una vècia e scarsa mobìlia e, picadi sù ntei ciodi inrusinadi sora la testera del leto dei noni, ga l`stampa del bambin Gesù e Santantoni e, ntela stansa prinsipal,  i ritrati dei nostri antenati, gente de una bontà complasente, aotentiche come l`polenta, el formaio e el vin, discendenti de Abel e nò de Cain.

   Dopo, in torno dela casa l`emossion  se fea sentir, quando nostro vècio fradel Ventura, un omo de sentimento  tuta la so infansa el ricordea.  De quando co`l cavalin, menea milio al molin, dopo ndea tor sù ovi rento dei punari, atento par nò spacarli e, de quando insieme al nono e la noneta, ndea a mesa co la careta e, ntel momento de partir co`i òcii de so ànima el ga sguarda el saudoso zio Minghin, acompagnato dela vècia Adele, del Nandon e del Lucentin e, sentà nte`n bancheta, el nono Umberto, molando par ària na fumana de so pipeta, insieme dela nona Carolina, bela e divina, compagno de una Madonina.

    


         Visita a Linha Bonita

 


Esquecer de nossos antepassados e da terra onde nascemos é, como se ser um riacho sem nascente, uma arvore sem semente.

  Foi na lívida claridade do amanhecer que partimos com destino a terra de nossos avós. O motorista era o Rafael e, junto tínhamos a Adelaide e, ‘nostra cara sorela, junto  del nostro vècio fradel’.  Dois anos já se completavam que a ninguém visitávamos. Porém, naquele domingo luminoso, aos céus os sinos diziam que graças a Deus Nosso Senhor, a pandemia se exauria.   Depois de Serafina amore mio e Muçum com seus precipícios,  por Encantado passamos e, numa casa plena de fidalguia o primo Adroaldo e sua esposa Maria, visitamos. Depois aos pés do Cristo Protetor, com a alma ajoelhada rezamos.  Daquele ponto em diante a terra de nossos avós estava próxima, com toda sua estória presente, com a casa centenária dos avós, onde começou a mais pura essência de nossa gente.

Depois de subir o monte da guavirova, por uma estradinha sinuosa, na hora do almoço chegamos á Linha Bonita, como chamam os brasileiros e, Lìnea Bela os Italianos. “-Sejam todos a esta bendita terra benvindos!’ Assim disse o dono da churrascaria, que por sinal é afilhado da tia Dosolina. O garçom era o filho tio Gioanin e, depois do churrasco contentes, fomos visitar nossos parentes, gente de uma simpatia comovente, a tia Celeide, a Gerusa e a Patricia, onde mora um menino com olhos mais lindos da linha Bonita.

  As três em ponto, enquanto uma brisa suave e perfumada da grama molhada pela garoa do dia anterior, acariciava nossa pele, chegamos no capitel de Santa Luzia, em frente a casa centenária dos avós, com suas paredes de angico imponente e janelas de guajuvira resistente.  O nosso primo Arlindo, um homem de sobriedade é o dono da propriedade e, com sua gentil permissão visitamos a cantina com os barris onde o nono Umberto com sapiência, depositava o vinho, feito com suas mãos, sua uva e sua ciência.  Dentro da casa tem uma velha mobília e, pendurados em pregos enferrujados, sobre a cabeceira da cama dos avós, tem a imagem de Santo Antônio e do menino Jesus e, na sala principal as fotografias de nossos antepassados, gente de uma bondade complacente, autênticos como a polenta, o queijo e o vinho.

   Em torno da casa velha a emoção se fez presente, quando nosso irmão Ventura, um homem de sentimento recordou sua infância feliz. De quando a cavalo levava milho ao moinho, de quando ia colher os ovos nos ninhos e aos domingos, junto aos avós ía a missa de carroça. E foi assim, pleno de saudades, que no momento de partir, através dos olhos de sua alma, visualizou o saudoso tio Minguin, a velha Adele, o Nandon e o Lucentin e, sentado numa banqueta o nono Umberto, fumando sua pipeta, junto da nona Carolina, bela e divina.

Ademar Lizot.

Come zera sti ani quando nassea un tatin - La vìsita dele comare

terça-feira, 9 de novembro de 2021

 

In questo vìdio volemo far veder a valtri come zera sti ani quando una dona guadagnea un tatin. Le comare con le sporte piene de cose ndea trovarla. Un gal vècio par far el brodo non podea mancar, se la vìsita zera a note a lora se fea el filò e anca el vin par far festa bisognea portar ensieme. Le ciàcole se stirea lunghe, i tosatei i profitea par giugar, far dispeto e le tosate e tosati pi vèci anca par smorosar.

Come che ga cambià tuto ntel tempo de incoi, quando una dona guadagna un bambin te lo vedi in tempo reale traverso la intranet parché generalmente i genitori "freschi" i vol gabarse publicando foto su Facebook e Instagram. Con questo pìcolo risumo che go fato me go fin ricordar dela mùsica I dise che incoi ze meio.

Ma ndemo alora veder sto vìdio che gavemo fato ensieme co'l Gruppo Ricordi Della Italia.


Mis dè nuèmber - Mese de novembre - Mês de novembro - Elaine Maccali Girotto

segunda-feira, 1 de novembro de 2021

Para baixar esse áudio clique aqui.
Para ouvir o áudio na voz da escritora clique no player abaixo:




Mis dè nuèmber (Bergamasco)


Al prim i pregàa a tötc i santc, ai du per tötc i mortc. Töt  l'mis de namötcia de laoro, i catàa sö l'furmet per iga la farina per tötc l'agn, i aràa i pientàa, furnit na safra i tecàa  l'otra, ma per lur,  al laoro lera cumè a truà l'or, bastàa la salute, iga de maià e i sa mpurtàa mia de laurà.



Mese de novembre (talian)





Nel primo di se preghea par tuti i santi, el giorno due, zera par i morti. Tuto el mese de tanto laoro. Lori fea la racolta del formento par far farina par tuto el an, versea la tera e piantea. Co finiva una racolta scominsiava nantra pianta, ma par lori el laoro zera come catar oro, bastea la salute, gaver magnar lori gnanca se importea de laorar.



Mês de Novembro (português)


No dia primeiro, eles rezavam para todos os Santos, dia dois para os mortos. Mês inteiro de muito serviço, eles colhiam o trigo para ter a farinha para o ano todo, lavravam e plantavam. Terminada uma safra, começavam outra, mas para eles o trabalho era como achar o ouro, bastava a saúde, ter comida e eles não se importavam de trabalhar.


Topo